ΦΠΑ: Ολο το σχέδιο για ενιαίο συντελεστή - Που θα αυξηθεί ο φόρος και που θα μειωθεί - Ποια προϊόντα θα ανατιμηθούν

Της Μαρίας Βουργάνα

Σχέδιο για την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ με ταυτόχρονη κατάργηση όλων των εξαιρέσεων και των απαλλαγών καθώς και των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης το οποίο αναμένεται να τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα.

Ήδη η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έχει ζητήσει και περιμένει από το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων τις προτάσεις του για τις αλλαγές στους συντελεστές ΦΠΑ, το δημοσιονομικό κόστος και τις επιπτώσεις του νέου καθεστώτος ΦΠΑ στην αγορά.

Τόσο το ΔΝΤ όσο και η Κομισιόν θεωρούν ότι η καθιέρωση ενιαίου συντελεστή θα επέφερε μείωση του διοικητικού κόστους διεκπεραίωσης του ΦΠΑ, απλοποιώντας δραστικά το σύστημα ενώ με βάση και τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να νομοθετήσει έως τον Οκτώβριο ένα σχέδιο μεταρρύθμισης του ΦΠΑ που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2015. Σύμφωνα με το σχέδιο ο νέος ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ θα ισχύσει από το 2015 και οι εξαιρέσεις από την εφαρμογή του θα είναι ελάχιστες.

Στο στόχαστρο θα μπουν οι χαμηλότεροι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν στα νησιά του Αιγαίου, καθώς επίσης και οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ 13%, για τα τρόφιμα, τις υπηρεσίες μεταφορών, την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, την παροχή ύδρευσης τις επισκευές παλαιών κατοικιών και 6,5% για τα φάρμακα, τα βιβλία και τον τουρισμό.

Παλαιότερο σχέδιο που είχαν επεξεργαστεί τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικα έδειξε ότι αν τη θέση του υπερμειωμένου συντελεστή 6,5%, του μειωμένου 13% και του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ 23% έπαιρνε ένας ενιαίος συντελεστής 15,5% το δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα ήταν ουδέτερο. Το Δημόσιο δηλαδή δεν θα έχανε έσοδα ΦΠΑ αφού σε μια σειρά παρεχόμενων υπηρεσιών και προϊόντων το κόστος μπορεί να υποχωρούσε δραστικά όμως από την άλλη θα αυξάνονταν οι τιμές σε βασικά είδη διατροφής με την εφαρμογή συντελεστή ΦΠΑ 15,5% αντί για 13%.

Σύμφωνα, με τις προτάσεις που είχε καταθέσει το ΔΝΤ από το 2011, η μεταρρύθμιση του ελληνικού φορολογικού συστήματος θα πρέπει να συμπεριλάβει και την απλοποίηση του καθεστώτος των συντελεστών ΦΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό, τα κλιμάκια των τεχνικών εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ έχουν προτείνει:

1. Καθιέρωση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 19% ή 21% σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες, εκτός ξενοδοχείων και τουριστικών πακέτων που μπορούν να υπάγονται σε μειωμένο συντελεστή 9% ή 11%. Μια τέτοιας μορφής απλοποίηση των συντελεστών ΦΠΑ που έχουν ζητήσει οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ συνεπάγεται:

• αύξηση από 6,5% σε 19% ή 21% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει τις τιμές των φαρμάκων, των βιβλίων, των περιοδικών, των εφημερίδων και των εισιτηρίων του θεάτρου. Αυτό σημαίνει αυτόματη ανατίμηση των προϊόντων αυτών κατά 11,7% έως 13,6%.
• αύξηση από 6,5% σε 9% ή 11% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει τις υπηρεσίες ξενοδοχείων και τουριστικών καταλυμάτων, που θα οδηγήσει τις τιμές των υπηρεσιών αυτών σε επίπεδα υψηλότερα κατά 2,34% έως 4,22%.
• αύξηση από 13% σε 19% ή 21% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει τα τρόφιμα, τον κλάδο της εστίασης, τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, τις υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης παλαιών κατοικιών, τις ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, την ιατρική περίθαλψη και τα εισιτήρια θεαμάτων. Μια τέτοια αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ θα έχει ως συνέπεια όλα τα παραπάνω αγαθά και υπηρεσίες να ανατιμηθούν αυτόματα κατά 5,3% έως 7%.
• μείωση από 23% σε 19% ή 21% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει όλες τις λοιπές περιπτώσεις πωλήσεων αγαθών και παροχής υπηρεσιών, όπως: πωλήσεις ειδών ένδυσης – υπόδησης, επίπλων, ειδών οικιακής χρήσης, νεόδμητων οικοδομών (πλην α' κατοικίας), οικοδομικών υλικών, αυτοκινήτων, καυσίμων, τσιγάρων, αλκοολούχων ποτών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, πλαστικών ειδών, χαρτικών, απορρυπαντικών, ειδών καθαρισμού, ειδών ατομικής καθαριότητας, σχολικών ειδών, παροχή υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών, παροχή υπηρεσιών από κομμωτήρια, ινστιτούτα αδυνατίσματος και αισθητικής, γυμναστήρια, παροχή υπηρεσιών από δικηγόρους, συμβολαιογράφους, λογιστές, φοροτεχνικούς, οικονομολόγους και λοιπούς ελεύθερους επαγγελματίες. Μια τέτοια μείωση του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ θα έχει ως συνέπεια να μειωθούν οι τιμές όλων των παραπάνω προϊόντων και υπηρεσιών κατά 1,62% έως 3,25%.

Εναλλακτικά, το ΔΝΤ έχει προτείνει την εφαρμογή ενός μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 9% ή 11% για τα τρόφιμα, την ιατρική περίθαλψη και τον κλάδο του τουρισμού.

2. Κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν για τα νησιά του Αιγαίου.

Σημειώνεται ότι τα κράτη μέλη της Ε.Ε δεν έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν αυτοβούλως χωρίς διαβούλευση με την αρμόδια Επιτροπή ΦΠΑ προϊόντα και υπηρεσίες από τον κανονικό (23% στην Ελλάδα) στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%). Σε καμία περίπτωση δε , δεν μπορούν να χαμηλώσουν τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ κάτω από το 15%, που αποτελεί το κοινοτικό κατώφλι.

Το όριο αυτό προβλέπεται στην Κοινοτική Οδηγία ΦΠΑ και είναι απαράβατο, μέχρι ενδεχομένως να αλλάξει. Αλλαγές σε κοινοτικό επίπεδο, δεν πρόκειται να γίνουν πριν τον Οκτώβριο. Το ίδιο ισχύει και για ενδεχόμενες μετακινήσεις αγαθών και υπηρεσιών από τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ στο μειωμένο για την Ελλάδα. Τον Οκτώβριο είναι προγραμματισμένη η συνεδρίαση της Επιτροπής ΦΠΑ των Βρυξελλών, όπου μπορούν να εγκριθούν ενδεχόμενες αλλαγές.