Περί Γενικής Ούρων

Γενική ούρων
Αντίδραση (ΡΗ), χροιά, όψη, ειδικό βάρος, ίζημα

Χημικοί χαρακτήρες
Λεύκωμα, σάκχαρο, νιτρώδη, οξόνη, αιμοσφαιρίνη, ουροχολινογόνο, χολοχρωστικές

Μικροσκοπική εξέταση
Πυοσφαίρια, ερυθρά αιμοσφαίρια, επιθήλια, επιθήλια κύστεως, επιθήλια κατωτέρων ουροφόρων οδών, βλέννη, κύλινδροι υαλώδεις, κύλινδροι υαλοκοκκώδεις, κύλινδροι κοκκώδεις, κύλινδροι επιθηλιακοί, κρύσταλλοι ουρικού οξέος, κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου, κρύσταλλοι ουρικού αμμωνίου, κρύσταλλοι εναμμωνίου φωσφορικού μαγνησίου, κρύσταλλοι φωσφορικού ασβεστίου, άμορφα ουρικά άλατα, άμορφα φωσφορικά άλατα, μικροοργανισμοί

Γραπτές οδηγίες για τη συλλογή.
Συλλογή πρωινών «φρέσκων» ούρων στο μέσο της ούρησης.

• Συλλογή σε καθαρό δοχείο και εξέταση το αργότερο σε 2 ώρες από την ούρηση.
• Εξέταση για: φυσικά χαρακτηριστικά, χημικούς παραμέτρους, μικροσκοπική.
• Εξέταση με μικροσκόπιο αντιθέτου φάσεως.
• Επανάληψη.

Φυσικοί – γενικοί χαρακτήρες

Χρώμα: αλλαγή π.χ. σε παθολογικές καταστάσεις
Φάρμακα
Τροφές
Όψη: αλλαγή π.χ. σε λοίμωξη (θολερότητα, αιματουρία)
Οσμή: αλλαγή π.χ. σε λοίμωξη, φαινυλκετονουρία
Ειδικό βάρος: επηρεάζεται από θερμοκρασία, γλυκόζη, λεύκωμα
Ωσμωτικότητα: επηρεάζεται μόνο από τη γλυκόζη

Χημικοί χαρακτήρες

Αιμοσφαιρίνη
Γλυκόζη
Κετόνες
Νιτρικά
Λευκοκυτταρική εστεράση
Συνήθως μετρώνται με ειδικό stick, που όμως έχει περιορισμούς ψευδώς θετικών ή αρνητικών αποτελεσμάτων.

Κύτταρα

Ερυθρά
Ισομορφικά ≥80% του συνόλου → μη σπειραματική

Δυσμορφικά ≥80% του συνόλου → σπειραματική

Λευκά
Ουδετερόφιλα → λοίμωξη, υπερπλαστική ΣΝ, διάμεση νεφρίτιδα
Ηωσινόφιλα → οξεία διάμεση νεφρίτιδα, προστατίτιδα, χρόνια πυελονεφρίτιδα
Λεμφοκύτταρα →οξεία κυτταρική απόρριψη μοσχεύματος

Επιθηλιακά → οξεία σωληναριακή νέκρωση
Ουροεπιθηλιακά →
Λιπίδια → ελεύθερα ή σαν «ωοειδή» σωμάτια, νεφρωσικό σύνδρομο/νόσος Fabry


Κρύσταλλοι

Ουρικού οξέος και άμορφοι: μόνο σε ΡΗ ≤5,8
Οξαλικού ασβεστίου: σε ΡΗ 5,4-6,7
Φωσφορικού ασβεστίου: σε ΡΗ≥7
Χοληστερόλη →
Κυστίνης
Οφειλόμενοι σε φάρμακα (σουλφοναμίδες, ασυκλοβίρη, τριαμτερένη, πριμιδόνη, βιταμίνη C)
Υποδηλώνουν:
Αποφρακτική ουροπάθεια
ΟΝΑ από φάρμακα
Μέτρια αφυδάτωση

Κύλινδροι

Στοιχεία «κυλινδρικού» σχήματος που σχηματίζονται στον αυλό του άπω νεφρικού σωληναρίου και του αθροιστικού. Η βασική τους ουσία είναι γλυκοπρωτεΐνη Tamm-Horsfall με παγίδευση διαφόρων σωματιδίων κυττάρων, ή/και αυξημένη συμπύκνωση ηλεκτρολυτών, ή/και πολυμερισμό της Tamm-Horsfall κ.λπ. σχηματίζοντας κυλίνδρους.
Ονομάζονται ανάλογα με την εμφάνιση ή/και την ουσία/κύτταρα που περιέχουν.


ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΥΛΙΝΔΡΩΝ

ΚΥΛΙΝΔΡΟΙ & ΚΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Υαλώδεις
Φυσιολογική ± νεφρική νόσος

Κοκκώδεις
Νεφρική νόσος

Κηρώδεις
Ταχέως εξελισσόμενη ΣΝ
Νεφρική ανεπάρκεια

Λιπώδεις
Νεφρωσικό σύνδρομο
Βαριά λευκωματουρία

Ερυθροκυτταρικοί
Υπερπλαστική/νεκρωτική ΣΝ
«Αιμορραγία» σπειράματος

Αιμοσφαιρινικοί
«Αιμοσφαιρινουρία»

Λευκοκυτταρικοί
Οξεία πυελονεφρίτις
Οξεία διάμεση νεφρίτις

Επιθηλιακοί
Υπερπλαστική ΣΝ
Οξεία σωληναριακή νέκρωση

Μυοσφαιρινικοί
Οξεία διάμεση νεφρίτις ± ΣΝ
Ραβδομυόλυση


Νέοι δείκτες
Μικρού μοριακού βάρους πρωτεΐνες (Low molecular weight proteins LMV)
N-acetyl-B-D-glycosaminiolase NAG
Retinol-binding protein RBP
Ηλεκτροφόρηση very low molecular weight πρωτεΐνες V-LMW σε gel sodium-dedecyl-sulfate SDS-PAGE
Κύτταρα (CD14+, CD56+, ποδοκύτταρα)

RBP: Χωρίς λευκωματουρία αυξάνει όταν δημιουργείται ουλή στην κυστεουρητηρική παλινδρόμηση*.
NAG: Σωληναριακή βλάβη χωρίς σπειραματική (π.χ. νεφροτοξικότητα από αμινογλυκοσίδες).
LMV, RBP και NAG ευρίσκονται σε ασθενείς με τύπου Ι σακχαρώδη διαβήτη, ακόμη και απουσία λευκωματουρίας, συνδεόμενος με τη ρύθμιση του σακχάρου ενίοτε**.

Προγνωστική αξία νέων δεικτών (baseline)
Στα παιδιά με τύπου Ι ΣΔ
– Παρουσία NAG υποδεικνύει αυξημένο κίνδυνο μικρολευκωματουρίας σε 5 χρόνια*.
Στους ενήλικες με τύπου ΙΙ ΣΔ
– Αυξημένη NAG πιθανά αποδεικνύει αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν μακροαγγειοπάθεια σε 7 χρόνια**.

Προγνωστική αξία νέων δεικτών (baseline)
Σε ενήλικες αυξημένη β2-μικροσφαιρίνη υποδεικνύει μείωση νεφρικής λειτουργίας σε 4 χρόνια σε MGN.
Ασθενείς με εστιακή σπειραματοσκλήρυνση, μεμβρανοϋπερπλαστική με V-LMW SDS-PAGE έχουν αυξημένο κίνδυνο μείωσης νεφρικής λειτουργίας από αυτούς με LMV*.
Ασθενείς με IgA, φυσιολογική νεφρική λειτουργία και LMV σε SDS-PAGE έχουν τετραπλάσια πιθανότητα να μειώσουν τη νεφρική λειτουργία σε 6 χρόνια**.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΟΥΡΩΝ

Νεφρωσικό σύνδρομο:
Κύλινδροι (υελώδεις, κοκκώδεις, λιπώδεις)
Λιπιδουρία
Σπάνια ερυθρά σε MGN και FSGS

Νεφριτικό σύνδρομο:
Αιματουρία – ερυθρά
Λευκά
Κύλινδροι (ερυθροκυτταρικοί, κοκκώδεις, λευκοκυτταρικοί)
Επανεμφάνιση στοιχείων: υποτροπή

Οξεία σωληναριακή νέκρωση:
Κύλινδροι (κοκκώδεις, επιθηλιακοί, ….)
Αναλόγως της αιτίας κύλινδροι, π.χ. μυοσφαιρίνη ή μαζική κρυσταλλουρία.

Λοίμωξη ουροφόρων οδών:
Πυουρία – βακτηριουρία
Επιμόλυνση
Σε ασθενείς χωρίς γνωστή χρόνια νεφρική νόσο, αλλά με συμπτωματολογία (π.χ. οίδημα, αιματουρία, πόνο), η γενική ούρων μπορεί να αποδείξει νόσο.
Η γενική ούρων μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση συστηματικού νοσήματος (ΣΕΛ, νεόπλασμα, αγγειίτιδα).
Σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για εμφάνιση ή υποτροπή χρόνιας νεφρικής νόσου, η γενική ούρων είναι εύκολα επαναλαμβανόμενη εξέταση.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σε ασθενείς χωρίς γνωστή χρόνια νεφρική νόσο, αλλά με συμπτωματολογία (π.χ. οίδημα, αιματουρία, πόνο), η γενική ούρων μπορεί να αποδείξει νόσο.
Η γενική ούρων μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση συστηματικού νοσήματος (ΣΕΛ, νεόπλασμα, αγγειίτιδα).
Σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για εμφάνιση ή υποτροπή χρόνιας νεφρικής νόσου, η γενική ούρων είναι εύκολα επαναλαμβανόμενη εξέταση.