ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ – ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΕΡΓΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
Κατά τη διάρκεια μιας απεργίας πείνας ο οργανισμός υποβάλλεται σε σοβαρή δοκιμασία από το πρώτο κιόλας διάστημα, και οι γιατροί που παρακολουθούν απεργούς πείνας θα πρέπει να επαγρυπνούν.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων δέκα περίπου ημερών, ο οργανισμός χρησιμοποιεί ως πηγή ενέργειας τις αποθήκες γλυκογόνου του ήπατος και των μυών. Ακολούθως, και μετά την εξάντληση των αποθηκών αυτών, χρησιμοποιούνται τα αμινοξέα των μυών αυτών καθαυτών. Αυτό έχει ως συνέπεια, από το δεύτερο κιόλας δεκαήμερο μιας απεργίας πείνας να παρατηρείται σημαντική απώλεια μυικής μάζας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και ο καρδιακός μυς.
Κατά την τελική φάση «προστατεύονται» οι υπολειπόμενοι μύες και για την παραγωγή ενέργειας χρησιμοποιούνται οι αποθήκες λιπώδους ιστού του οργανισμού. Όταν εξαντληθούν οι αποθήκες λίπους ακολουθεί καταστροφικός καταβολισμός πρωτεϊνών από τους μύες, με σοβαρά αποτελέσματα κυρίως για τον καρδιακό μυ. Στους κινδύνους συμπεριλαμβάνονται καρδιακές αρρυθμίες.
Η κατάσταση του ασθενούς θεωρείται κρίσιμη εάν έχουν περάσει δέκα ημέρες από την έναρξη της απεργίας πείνας ή εάν ο ασθενής έχει χάσει πάνω από 10% του σωματικού του βάρους.
Κυριότερο σύμπτωμα που απαντά σε όλους σχεδόν τους απεργούς πείνας είναι το αίσθημα εύκολης κοπώσεως, οι λιποθυμικές τάσεις και το αίσθημα ζάλης. Οι ασθενείς αρχίζουν, προκειμένου να αντιρροπήσουν αυτό το αίσθημα, να σηκώνονται αργά από το κρεβάτι και τελικά δεν μπορούν καθόλου να σηκωθούν. Αυτό επηρεάζει, μεταξύ άλλων, την ικανότητά τους να υποστηρίξουν τις απόψεις τους.
Βραδυκαρδία και πτώση της αρτηριακής πιέσεως παρατηρείται σε όλους τους ασθενείς αρκετά νωρίς. Ορθοστατική υπόταση εμφανίζουν όλοι περί την 20η ημέρα, ορισμένες φορές δε οδηγεί σε σημαντική ανικανότητα.
Στα πλαίσια της αντιρρόπησης της πείνας, ο θυρεοειδής αδένας αρχίζει να υπολειτουργεί. Αυτό έχει σαν τελική συνέπεια εύκολη κόπωση, υποθερμία και δυσανεξία στο ψύχος.
Από τις πρώτες ημέρες οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν κοιλιακά άλγη και γαστρεντερικές διαταραχές,κυρίως σοβαρή δυσκοιλιότητα. Επιπλέον εμφανίζονται ηλεκτρολυτικές διαταραχές που μπορεί να οφείλονται σε πάνω από έναν μηχανισμούς. Ο απεργός πείνας χάνει σταδιακά το αίσθημα της πείνας αλλά και το αίσθημα της δίψας με αποτέλεσμα, εάν δεν υπάρχει κατάλληλη ιατρική βοήθεια και καθοδήγηση, σοβαρή αφυδάτωση.
Η έλλειψη βιταμινών σε συνδυασμό με άλλους μηχανισμούς και κυρίως τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις υπογλυκαιμίας, μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες για το κεντρικό νευρικό σύστημα. Σημαντικότερη επιπλοκή είναι η εμφάνιση εγκεφαλοπάθειας Wernicke, η οποία δεν είναι αναστρέψιμη. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί μη αναστρέψιμη πολυνευροπάθεια, κατάθλιψη, συναισθηματική αστάθεια και κατάσταση που προσομοιάζει με το σύνδρομο μετατραυματικού stress. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό, σε κάθε απεργία πείνας να προηγείται καλή συνεννόηση του γιατρού με τον ασθενή και, στο βαθμό που είναι εφικτό, να καταγράφεται όσο πιο νωρίς γίνεται, η βούληση του ασθενούς για το τι δέον γενέσθαι.
Στα τελικά στάδια της αποχής από το φαγητό και από την έλλειψη βιταμινών μπορεί να παρατηρηθούν μια σειρά από επιπλοκές που ξεκινούν από την αιμορραγική διάθεση και φτάνουν έως την τύφλωση. Τέλος, επηρεάζεται η άμυνα του οργανισμού έναντι λοιμώξεων, με αποτέλεσμα ανοσολογική ανεπάρκεια.
Ο χρόνος από την έναρξη μιας απεργίας πείνας μέχρι το θάνατο ποικίλλει ανάλογα με τον κάθε ασθενή και ανάλογα με το βαθμό ιατρικής βοήθειας που δέχεται. Στην περίπτωση των Ιρλανδών απεργών πείνας του 1981, ο θάνατος επήλθε μεταξύ 46 και 71 ημερών.
Όφειλε λοιπόν η Πολιτεία ν’ ασχοληθεί απ’ αρχής σοβαρότερα και συντονισμένα με το θέμα των απεργών πείνας. Η ιατρική παρακολούθησή τους όφειλε να ξεκινήσει απ’ την πρώτη στιγμή και σε καθημερινή βάση. Ας το κάνει τουλάχιστον από δω και πέρα, γιατί έχουμε φτάσει πλέον σε κρίσιμο χρονικό σημείο κι έστω και ένας θάνατος θ’ αποκαλύψει όλες τις παραλήψεις και την ελαφρότητά μας.
Στάθης Τσούκαλος
Πρόεδρος ΕΙΝΑΠ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου