Για τα lifestyle φάρμακα

Πέρασαν πάνω από δυο χρόνια από τότε που η κυβέρνηση ορθώς αποφάσισε ότι, υπάρχουν φάρμακα ή, καλύτερα, ενδείξεις και χρήσεις φαρμάκων, τις οποίες δεν μπορεί να καλύπτει η κοινωνική ασφάλιση. Οι περιπτώσεις αυτές έγιναν γνωστές στο κοινό ως «φάρμακα life style». Τελικά, η υλοποίηση αυτής τής απόφασης εξελίχθηκε σε μια ακόμα τυπική ελληνική διοικητική ιλαροτραγωδία.

Το πρώτο βήμα έκανε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), ο οποίος όρισε με σαφήνεια, ποιες είναι οι ενδείξεις life style και ποια φάρμακα υπάγονται σε αυτές (Αρ. Πρ. 38945/11-6-2008). Η κοινωνική ασφάλιση δεν αποζημιώνει φάρμακα που προορίζονται για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας, της φαλάκρας, της στυτικής δυσλειτουργίας, του καπνίσματος, των ρυτίδων, των κιρσών και της φλεβίτιδας, όπως επίσης και αντισυλληπτικά και βιταμίνες. Ο ΕΟΦ υπήρξε σαφής στην εφαρμογή τού νόμου: «Επισημαίνεται ότι, ο νόμος προβλέπει την μη κάλυψη ενδείξεων φαρμάκων και όχι καθαυτών των φαρμάκων. Επομένως είναι σαφές ότι, σε κάθε άλλη εγκεκριμένη ένδειξη πλην των αναφερομένων στη σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση, τα φαρμακευτικά προϊόντα τής παρούσας εγκυκλίου αποζημιώνονται κανονικά». Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα ότι, ένα φάρμακο που ενδείκνυται για τη φλεβική ανεπάρκεια και τις αιμορροΐδες, δεν συνταγογραφείται για την πρώτη, αλλά συνεχίζει κανονικά να χορηγείται για τη δεύτερη νόσο (π.χ. Venoruton).

Μετά τον ΕΟΦ, το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας εξειδίκευσε ακόμα περισσότερο τα πράγματα (Αρ.Πρ. Φ.42000/15995/1456), παραθέτοντας και σχετικά παραδείγματα. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα ισχύοντα δεν μπορεί κανείς να προμηθευτεί ένα φάρμακο για την παχυσαρκία (π.χ. Acomplia ή Reductil) με έξοδα της κοινωνικής ασφάλισης, εκτός εάν επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί η παχυσαρκία του επειδή είναι διαβητικός ή πάσχει παράλληλα από στεφανιαία νόσο. Ακόμα και τα φάρμακα για την στυτική δυσλειτουργία (π.χ. Cialis, Levitra, Viagra) μπορούν να συνταγογραφηθούν εφόσον αυτή οφείλεται σε διαβήτη ή κατάθλιψη κοκ. Οι λόγοι αυτής τής διευθέτησης είναι προφανείς. Εξ άλλου, όταν το Υπουργείο Υγείας πραγματοποιεί μεγάλες καμπάνιες κατά της παχυσαρκίας, του καπνίσματος ή της κατάθλιψης, θα ήταν ανακόλουθο αν εξαιρούσε τα φάρμακα που βοηθούν στην αντιμετώπισή τους, θεωρώντας τα γενικώς ως μη απαραίτητα ή life style. Στις περιπτώσεις όμως αυτές, της αντιμετώπισης μιας κατάστασης, που οφείλεται σε σοβαρή νόσο, χρειάζεται ο γιατρός να εκδώσει και ιατρική γνωμάτευση, η οποία επισυνάπτεται στη συνταγή. Στη χώρα μας, όμως, προφανώς η τήρηση των νόμων και των υπουργικών αποφάσεων δεν είναι αυτονόητη. Εκείνο που είναι, ατυχώς, αυτονόητο είναι η αυθαίρετη ερμηνεία τους από εκείνους οι οποίοι καλούνται να τα εφαρμόσουν. Στην προκειμένη περίπτωση, ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) ανέλαβε την πρωτοβουλία να προτείνει ανοιχτά την μη εφαρμογή τού νόμου: «Το Δ.Σ. του Π.Φ.Σ. αποφάσισε ομόφωνα (τα φαρμακεία) να μην εκτελούν οποιαδήποτε συνταγή ασφαλιστικού ταμείου που αναγράφει τα φάρμακα αυτά διότι είναι σχεδόν βέβαιη η περικοπή τής συνταγής από τα ασφαλιστικά ταμεία, λόγω της ασάφειας που υπάρχει. Εννοείται φυσικά πως, όποιος (φαρμακοποιός) εκτελέσει συνταγή με τα εν λόγω φάρμακα αναλαμβάνει και την ευθύνη για τις οικονομικές επιπτώσεις που θα υποστεί»!!! Ακολούθησε παρόμοια ανακοίνωση του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής, ο οποίος, επίσης, καλεί τα φαρμακεία να μην εκτελούν συνταγές με φάρμακα life style, ακόμα και αν συνοδεύονται από ιατρική γνωμάτευση. Προτείνει δε στους ασφαλισμένους να αγοράζουν τα φάρμακα τοις μετρητοίς και μετά να διεκδικούν τα χρήματά τους από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Ωστόσο, καμία ασάφεια δεν διακρίνει στις σχετικές εγκυκλίους ο καλοπροαίρετος παρατηρητής ούτε υφίσταται κίνδυνος απόρριψης συνταγών που συνοδεύονται από ιατρική γνωμάτευση. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι, ο πρόεδρος του ΠΦΣ ήταν και πρόεδρος του ΕΟΦ αλλά απομακρύνθηκε προσφάτως, ανοίγοντας έκτοτε ανοιχτό πόλεμο στο Υπουργείο Υγείας. Εξ άλλου ο πρόεδρος του ΦΣΑ, κυβερνητικό στέλεχος και ταυτοχρόνως πρόεδρος του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας, φροντίζει τα συμφέροντα των φαρμακοποιών με αυστηρά συντεχνιακό τρόπο, συχνά σε βάρος του κοινωνικού συνόλου.

Η χρονίζουσα αυτή διαμάχη δυο προέδρων και κυβερνητικών στελεχών με το Υπουργείο Υγείας, έχει ήδη κοστίσει σημαντικά στην κυβέρνηση, καθώς δημιουργεί καθημερινά προσκόμματα στην εφαρμογή της φαρμακευτικής πολιτικής. Γι’ αυτό άλλωστε απομακρύνθηκε από τη θέση του ο τέως πρόεδρος του ΕΟΦ και νυν πρόεδρος του ΠΦΣ. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ο ΠΦΣ σήμερα εκφράζει την πλήρη αντίθεσή του για τα φάρμακα life style, ενώ ο πρόεδρός του πρωτοστάτησε στη σχετική ρύθμιση, όταν ήταν πρόεδρος του ΕΟΦ. Το ζήτημα είναι ότι, το κόστος της πολιτικής «βεντέτας» καλείται πλέον να καταβάλλει ο ασφαλισμένος.